บรรพชนยุคสะลัฟเขาตามอุลามอฺอย่างไร
อิหม่ามอัชชันกิฏีย์(ขออัลลอฮเมตตาต่อท่าน)กล่าวว่า
وَأَمَّا نَوْعُ التَّقْلِيدِ الَّذِي خَالَفَ فِيهِ الْمُتَأَخِّرُونَ الصَّحَابَةَ وَغَيْرَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ الْمَشْهُودِ لَهُمْ بِالْخَيْرِ ، فَهُوَ تَقْلِيدُ رَجُلٍ وَاحِدٍ مُعَيَّنٍ دُونَ غَيْرِهِ ، مِنْ جَمِيعِ الْعُلَمَاءِ ...
.
และสำหรับชนิดของการตักลิด(การเชื่อตาม)ที่บรรดาคนยุคหลังมีความแตกต่างในนั้น กับเหล่าเศาะหาบะฮและคนอื่นจากพวกเขา จากบรรดาศตวรรษที่ถูกเป็นพยาน ด้วยความดีงานสำหรับพวกเขาคือ การตักลิด(การเชื่อตาม/ปฏิบัติตาม)คนๆเดียวเป็นการเฉพาะ โดยไม่ตามคนอื่นจากเขาคนนั้น จากบรรดาอุอุลามาอฺ
فَإِنَّ هَذَا النَّوْعَ مِنَ التَّقْلِيدِ ، لَمْ يَرِدْ بِهِ نَصٌّ مِنْ كِتَابٍ وَلَا سُنَّةٍ ، وَلَمْ يَقُلْ بِهِ أَحَدٌ مِنْ أَصْحَابِ رَسُولِ اللَّهِ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - وَلَا أَحَدٌ مِنَ الْقُرُونِ الثَّلَاثَةِ الْمَشْهُودِ لَهُمْ بِالْخَيْرِ .
เพราะแท้จริงนี้คือชนิดของการตักลิด ที่ไม่มีหลักฐานจาก อัลกุรอ่านและสุนนะฮ ด้วยมัน และไม่มีคนใดจากเหล่าสาวกของรซูลุลลอฮ ศอ็ลฯ พูดด้วยด้วยมัน และไม่มีคนใด ในศตวรรษที่สามที่ถูกเป็นพยานด้วยความดีงาม (พูดด้วยดังกล่าวนั้น)
وَهُوَ مُخَالِفٌ لِأَقْوَالِ الْأَئِمَّةِ الْأَرْبَعَةِ رَحِمَهُمُ اللَّهُ ، فَلَمْ يُقِلْ أَحَدٌ مِنْهُمْ بِالْجُمُودِ عَلَى قَوْلِ رَجُلٍ وَاحِدٍ مُعَيَّنٍ دُونَ غَيْرِهِ ، مِنْ جَمِيعِ عُلَمَاءِ الْمُسْلِمِينَ .
และมัน(การตักลิดเจาะจงตัวบุคคลเป็นการเฉพาะ) เป็นสิ่งที่ขัดแย้งกับบรรดาคำพูดของอิหม่ามทั้งสี่ (ร.ฮ)เพราะไม่มีคนใดจากพวกเขากล่าว(ให้ทัศนะ)ด้วยความหนักแน่น บนคำพูดของคนๆหนึ่ง เป็นการเฉพาะ โดยไม่(กล่าวทัศนะด้วยคำพูด)คนอื่นจากเขาจากบรรดาปราชญ์มุสลิม
فَتَقْلِيدُ الْعَالِمِ الْمُعَيَّنِ مِنْ بِدَعِ الْقَرْنِ الرَّابِعِ ، وَمَنْ يَدَّعِي خِلَافَ ذَلِكَ ، فَلْيُعَيِّنْ لَنَا رَجُلًا وَاحِدًا مِنَ الْقُرُونِ الثَّلَاثَةِ الْأُوَلِ ، الْتَزَمَ مَذْهَبَ رَجُلٍ وَاحِدٍ مُعَيَّنٍ ، وَلَنْ يَسْتَطِيعَ ذَلِكَ أَبَدًا ; لِأَنَّهُ لَمْ يَقَعِ الْبَتَّةَ .
ดังนั้นการตักลิด(การเชื่อตาม)ผู้รู้เป็นการเฉพาะ เป็นส่วนหนึ่งจากบิดอะฮในศตวรรษที่สี่ และผู้ใดขัดแย้ง(เห็นต่างดังกล่าว)ก็จงระบุเจาะจง ให้เรา มาสักคน จากคนที่อยู่ในศตวรรษสามแรก ว่า เขายึดติด(สังกัด)มัซฮับคนหนึ่งเป็นการเจาะจง และเขาไม่สามารถดังกล่าว(หมายถึงไม่สามาถระบุว่าคนยุคแรกคนใดสังกัดมัซฮับแบบเจาะจงให้แก่เรา) ตลอดไป เพราะแท้จริง มันไม่เกิดขึ้นเลย – ตัฟสีร อัฎวาอุลบะยาน ๗/๓๐๗
สรุปคำอธิบายยของอิหม่ามอัชชันกิฏีย์(ร.ฮ)
๑. การตามอุลามาอฺของคนยุคเศาะฮาบะฮและยุคสะลัฟ แตกต่างจากคนยุคหลัง เพราะคนยุคหลังผูกขาดผู้รู้หรืออุลามาอฺเป็นการเฉพาะ ไม่ตามคนอื่น
๒. การสังกัดอุลามาอฺเป็นการเฉพาะ ไม่มีหลักฐานจากอัลกุรอ่านและอัสสุนนะฮและไม่มีคำพูดจากชาวสะลัฟกล่าวเอาไว้
๓. บรรดาอิหม่ามทั้งสี่ไม่มีคนใดกล่าวทัศนะให้สังกัดมัซฮับปราชญ์คนหนึ่งคนใดเป็นการการเฉพาะ
๔.การสังกัดมัซฮับแบบผูกขาดเป็นบิดอะฮที่เกิดในศตวรรษที่สี่
والله أعلم بالصواب
อะสัน หมัดอะดั้ม
