วาทกรรม "เก่งกว่าอุลามาอฺหรือ"

วาทกรรม "เก่งกว่าอุลามาอฺหรือ"

มักจะได้ยินได้เห็นบ่อย เมื่อมีใครเห็นต่างกับอุลามาอฺที่ตนเองยึดแบบหลับหูหลับตาว่า " เองเก่งกว่าอุลามาอ"หรือ อุลามาอฺตกนรกหรือ อุลามาอฺ ทำบิดอะฮหรือ?

ขอเรียนว่า ในคำสอนอิสลามนั้น แนวทางที่สอนให้เราเดินคือที่นบี ศ็อลฯ สอนว่า

مَا أَنَا عَلَيْهِ وَأَصْحَابِي
สิ่งที่ฉันและบรรดาสหาย(เศาะหาบะฮ)ของฉันดำเนินอยู่บนมัน

وحسَّنه ابن العربي في " أحكام القرآن " (3 /432) ، والعراقي في "تخريج الإحياء" (3/284) والألباني في "صحيح الترمذي" .

อิสลามสอนให้ตามผู้รู้ที่สอนให้ตามอัลลอฮ ตาอาลา และรอซูล ของพระองค์ เพราะเห็น ปราชญ์ยุคสะลัฟ จึงเตือนให้ระวังในการตามข้อผิดพลาดของบรรดาผู้รู้

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُيَيْنَةَ، أَنبَأَنَا عَلِيٌّ هُوَ ابْنُ مُسْهِرٍ، عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ، عَنِ الشَّعْبِيِّ، عَنْ زِيَادِ بْنِ حُدَيْرٍ، قَالَ: قَالَ لِي عُمَرُ: «هَلْ تَعْرِفُ مَا يَهْدِمُ الْإِسْلَامَ؟» قَالَ: قُلْتُ: لَا، قَالَ: ((يَهْدِمُهُ زَلَّةُ الْعَالِمِ، وَجِدَالُ الْمُنَافِقِ بِالْكِتَابِ وَحُكْمُ الْأَئِمَّةِ الْمُضِلِّينَ )

มุหัมหมัด บิน อุยัยนะฮ ได้บอกเรา ว่า อาลี เขาคือ อิบนุมุสฮิร ได้เล่าเรา ว่ารายงานจาก อบีอิสหาก ,จากอัชชุอบีย์ จากซิยาด บิน หุดัยรฺ กล่าวว่า "อุมัร ได้กล่าวแก่ฉันว่า (ท่านรู้ไหมสิ่งที่ทำลายอิสลาม ? เขา(ซิยาด)กล่าวว่า "ฉันกล่าวว่า "ไม่รู้" เขา(เคาะลิฟะฮอุมัร)กล่าวว่า "ที่ทำลายอิสลาม คือ การผิดพลาดของผู้รู้ ,การโต้เถียงของมุนาฟิก ด้วยการ(อ้าง)อัลกุรอ่าน และการตัดสินของบรรดาผู้นำที่หลงผิด-รายงานโดยอัดดาริมีย์ หมายเลข 220

[تعليق المحقق] إسناده صحيح. وهو في جامع بيان العلم وفضله (1867-1869)باب فساد التقليد .وقال محققه إسناده صحيح ، وأورده البغوي في شرح السنة (1/317) وصححه العلامة الألباني في المشكاة (269).

.........
ส่วนบรรดาปราชญ์ผู้ทรงธรรมทั้งหลาย ที่ทุ่มเทความพยายามในการวินิจฉัย เพื่อให้ได้มาซึ่งความถูกต้องนั้น ไม่มีใครสอนให้ตามในสิ่งที่ผิดพลาดของพวกเขาแม้แต่คนเดียว

อิบนุลก็อยยิม (ร.ฮ)ได้ กล่าวในหัวข้อ อันตรายของการผิดพลาดของผู้รู้ ว่า

وَأَنَّ الْعَالِمَ قَدْ يَزِلُّ وَلَا بُدَّ؛ إذْ لَيْسَ بِمَعْصُومٍ ، فَلَا يَجُوزُ قَبُولُ كُلِّ مَا يَقُولُهُ، وَيُنَزَّلُ قَوْلُهُ مَنْزِلَةِ قَوْلِ الْمَعْصُومِ ؛ فَهَذَا الَّذِي ذَمَّهُ كُلُّ عَالِمٍ عَلَى وَجْهِ الْأَرْضِ، وَحَرَّمُوهُ، وَذَمُّوا أَهْلَهُ .

และแท้จริง ผู้รู้นั้น บางครั้งผิดพลาด และหลีกเลี่ยงไม่พ้น เพราะเขาไม่ใช่มะอศูม (ผู้ที่ได้รับการปกป้องจากความผิดพลาดในเรื่องศาสนา) ดังนั้น จึงไม่อนุญาตให้รับทุกสิ่งที่เขากล่าวมัน และยกฐานะคำพูดของเขา(ของผู้รู้)เทียบเท่าฐานะของคำพูด ของอัลมะอศูม(หมายถึงของนบี) เพราะนี้คือ ที่ทุกๆผู้รู้บนหน้าแผ่นดินนี้ ได้ตำหนิมัน ,พวกเขาห้าม มัน(ห้ามยกฐานะคำพูดอุลามาอฺเทียบเท่าฐานะคำพูดนบี) และพวกเขาตำหนิ ผู้ที่เป็นเจ้าของมัน (หมายถึงผู้ที่ตักลิดในลักษณะดังกล่าว)- ดู เอียะลามอัลมุวักกิอีน 3/453
......
สรุป

1. ผู้รู้หนีไม่พ้นความผิดพลาด เพราะไม่ใช่มะอศูม
2. ไม่อนุญาตให้รับเอาทุกๆคำพูดของผู้รู้ โดยยกฐานะคำพูดผู้รู้เทียบเท่าฐานะคำพูดนบี ผู้เป็นมะอศูม
3. บรรดาผู้รู้ในหน้าแผ่นดินนี้ทุกคน ตำหนิ และห้ามการตักลิดผู้รู้ในลักษณะที่เทียบคำพูดผู้รู้ ให้อยู่ในฐานะเดียวกับกับคำพูดนบี ผู้เป็นมะอศูม ในแง่ที่ว่า ผู้รู้ไม่ผิด ต้องตามผู้รู้

อิบนุก็อยยิม(ร.ฮ) ท่านก็สอนให้ไม่ตักลิดผู้รู้ และท่านได้อ้างว่า บรรดาอิหม่ามมุจญตะฮิดได้ห้ามไว้เช่นกันคือ
อิบนุกอ็ยยิม (ขออัลลอฮเมตตาต่อท่าน)กล่าวว่า

وقد نهى الأئمة الأربعة عن تقليدهم , وذموا من أخذ أقوالهم بغير حجة ; فقال الشافعي : مثل الذي يطلب العلم بلا حجة كمثل حاطب ليل , يحمل حزمة حطب وفيه أفعى تلدغه وهو لا يدري , ذكره البيهقي

และความจริง อิหม่ามทั้งสี่ ได้ห้ามตักลีด(เชื่อตาม)พวกเขา และพวกเขาตำหนิผู้ที่ยึดเอาคำพูดของพวกเขาโดยปราศจากหลักฐาน แล้วท่านอิหม่ามชาฟิอีย์กล่าวว่า" อุปมาผู้ที่ศึกษาหาความรู้ โดยไม่มีหลักฐาน อุปมัยดังเช่น คนหาไม้ฟืนยามค่ำคืน ,เขาแบกมัดของไม้ฟืน และในนั้นมีงูจะกัดเขาอยู่ โดยที่เขาไม่รู้ ,อัลบัยฮะกีย์ได้ระบุเอาไว้ - อะอฺลามุลมุวักกิอีน เล่ม 1 หน้า 139

....
จะอ้าง อิบนุตัยมียะฮ ,จะอ้างอิบนุก็อยยิม จะอ้างชัยค์บินบาซ จะอ้างชัยอิบนุอุษัยมีน จะอ้างชัยค์เฟาซาน ฯลฯ ท่านนเหล่า ไม่เคยบอกว่าวายิบต้องตามพวกท่านที่กล่าวมา ในทุกๆคำพูด แบบหลับหูหลับตา จึงพูดดักไว้ก่อนเดี๋ยวจะกล่าวหาอีกว่า " ลุงเก่งกว่า อุลามาอฺข้างต้นหรือ?

อะสัน หมัดอะดั้ม
7/9/62