การปฏิเสธการอยู่เบื่องสู้งของอัลลอฮ คือแนวคิดยะฮมียะฮและมุอตะซิละฮ

การปฏิเสธการอยู่เบื่องสู้งของอัลลอฮ คือแนวคิดยะฮมียะฮและมุอตะซิละฮ

บาบอสายตรรกเอาคำอธิบายข้างล่างมารับรองอะกีดะฮตัวเอง ที่ปฏิเสธการอยู่เบื้องสูงของอัลลอฮ คือ

บาบอสายตรรกะอ้างว่า

แนวทางของเรา อะฮฺลิสซุนนะฮ์วัลญะมาอะฮ์นั้น ท่านชัยคุลอิสลาม อัลฮาฟิซฺ อิบนุหะญัร อัลอัสกอลานีย์ได้กล่าวเอาไว้ว่า

وَلَا يَلْزَمُ مِنْ كَوْنِ جِهَتَيِ الْعُلُوِّ وَالسُّفْلِ مُحَالٌ عَلَى اللَّهِ أَنْ لَا يُوصَفَ بِالْعُلُوِّ لِأَنَّ وَصْفَهُ بِالْعُلُوِّ مِنْ جِهَةِ الْمَعْنَى وَالْمُسْتَحِيلُ كَوْنُ ذَلِكَ مِنْ جِهَةِ الْحِسِّ ، وَلِذَلِكَ وَرَدَ فِي صِفَتِهِ الْعَالِي وَالْعَلِيُّ وَالْمُتَعَالِي وَلَمْ يَرِدْ ضِدُّ ذَلِكَ وَإِنْ كَانَ قَدْ أَحَاطَ بِكُلِّ شَيْءٍ عِلْمًا جَلَّ وَعَزَّ

“การที่มีสองทิศบนและทิศล่างเป็นสิ่งเป็นไปไม่ได้(มุสตะฮีล)สำหรับอัลเลาะฮ์นั้น ก็ไม่จำเป็นที่พระองค์จะมีคุณลักษณะที่สูงส่งไม่ได้ เพราะลักษณะความสูงส่งของพระองค์นั้น มาจากด้านของนามธรรม(คือสูงส่งมิใช่รูปธรรมที่อยู่ในความหมายว่ามีสถานที่อยู่ข้างบนสูง) และเป็นสิ่งที่เป็นไม่ได้ กับ(การมีคุณลักษณะสูงส่งของอัลลอฮฺ)ดังกล่าวนั้นมาจากด้านของรูปธรรม(คือมีสถานที่อยู่สูงข้างขน) และด้วยเหตุดังกล่าวนี้ ได้มีระบุว่าพระองค์มีคุณลักษณะ “อัลอาลี” “อัลอะลีย์” และ “อัลมุตะอาลี” (ทั้งสามเป็นพระนามของอัลเลาะฮ์ที่มีความหมายว่าพระองค์ทรงสูงส่งยิ่ง) และไม่มีระบุสิ่งที่ตรงกันข้ามกับสิ่งดังกล่าวเลย(คือไม่มีระบุว่าพระองค์ทรงอยู่ต่ำลงมา) ซึ่งหากแม้ว่าพระองค์ทรงห้อมล้อมทุก ๆ สิ่งด้วยความรอบรู้ของพระองค์สักทีก็ตาม”-อิบนุหะญัร, ฟัตหุลบารีย์, เล่ม 6, หน้า 136

.............
ชี้แจง

ขอนำการชี้แจง โดยผู้ตะหกีก(ตรวจทานฟัตหุลบารีย์) คือ ชัยค์ อับดุรเราะหมาน บิน นาศีร อัลบะร็อก (หะฟิเซาฮุลลอฮ) ภายใต้เชิงอรรถ หนังสือฟัตหุลบารีย์ เล่ม 7 หน้า 247 ดังนี้

قوله."ولا يلزم من كون جهتي العلو والسفل محال على الله ألا يوصف بالعلو من جهة المعنى ... إلخ": مضمون هذا الكلام أن الله عز وجل كما يستحيل أن يكون في جهة السفل يستحيل أن يكون في جهة العلو، ولا يلزم من ذلك أن لا يوصف بالعلو المعنوي؛ فالمستحيل عليه هو العلو الحسي. ويراد بالعلو الحسي علو الذات، وبالمعنوي علو القدر والقهر.

คำพุดของเขา(อัลหาฟิซ อิบนุหะญัร)ที่ว่า(การที่มีสองทิศบนและทิศล่างเป็นสิ่งเป็นไปไม่ได้(มุสตะฮีล)สำหรับอัลเลาะฮ์นั้น ก็ไม่จำเป็นที่พระองค์จะมีคุณลักษณะที่สูงส่งไม่ได้ เพราะลักษณะความสูงส่งของพระองค์นั้น มาจากด้านของนามธรรม.....)จนจบคำพูด : ความหมายของคำพูดนี้ คือ แท้จริงอัลลอฮผู้ทรงสูงส่งและทรงเลิศยิ่ง ดังเช่นที่เป็นไม่ได้ว่าพระองค์อยู่ ณ ทิศเบื้องล่าง ก็จะเป็นไปไม่ได้ที่พระองค์ อยู่ ณ ทิศเบื้องสูง และจากดังกล่าวนั้น ไม่จำเป็นว่าพระองค์จะมีคุณลักษณะ ด้วยการสูงส่งด้านนามธรรม ไม่ได้ เพราะเป็นสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ บนพระองค์ คือการสูงในด้านรูปธรรม และ ด้วยคำว่าสูงด้านรูปธรรมคือ การสูงของซาต และด้วยคำว่า สูงด้านนามธรรม หมายถึง สูงด้านสถานะ และอำนาจ....

............
ข้างต้นชัยค์อับดุรเราะหมานอัลบะร็อก ได้ทำการสรุปใจความคำอธิบายของอัลหาฟิซอิบนุหะญัร (ร.ฮ) ที่บาบอสายตรรกนำมาอ้างรับรองอะกีดะฮตนเอง

แล้วต่อจากนั้น ชัยค์อับดุรเราะหมาน อัลบะร็อก ได้ สรุปการอธิบายดังกล่าวว่า

هذا هو مذهب المعطلة من الجهمية والمعتزلة، ومن تبعهم من الأشاعرة؛ فإنهم جميعًا ينفون علو الله عز وجل بذاته فوق مخلوقاته، ولذا ينفون استواءه على عرشه،

นี่คือมัซฮับอัลมุอัฏฏิละฮ (ผู้ปฏิเสธคุณลักษณะอัลลอฮ) จากแนวคิดญะฮมียะฮและมุอตะซิละฮ และผู้ที่ตามพวกเขา จากแนวคิดอาชาอิเราะฮ เพราะแท้จริงพวกเขาทั้งหมด ปฏิเสธ การสูงของอัลลอฮด้วยซาต(ตัวตน) เหนือบรรดามัคลูคของพระองค์ และเพราะเหตุนี้พวกเขาจึงปฏิเสธ การประทับของอัลลอฮ บน บัลลังก์ของพระองค์.
.........

บาบอสายตักกะคนนี้เอาแนวคิด ญะฮมียะฮและมุอตะซิละฮ ที่ปฏิเสธการอยู่สูงเหนือบัลลังก์ของอัลลอฮ มารับรองอะกีดะฮตัวเอง

มาดูคำพูดตอนท้ายของชัยค์อัลบะร็อก ว่า

وقد تضافرت كل أنواع الأدلة على إثبات أن الله سبحانه فوق سماواته على عرشه؛ فتطابق على ذلك الكتاب والسنة والعقل والفطرة، ومضى على ذلك سلف الأمة من الصحابة والتابعين، وقد أجمع على ذلك أهل السنة والجماعة، وبهذا يتبين أن ما ذكره الحافظ من نفي علو الذات واستحالته قول باطل، والذي يظهر أنه يرتضيه ويقول به عفا الله عنه

และ แท้จริง ทุกๆประเภทของหลักฐานต่างสนับสนุนซึ่งกันและกัน ที่แสดงบอก ถึงการยืนยัน ว่าแท้จริง อัลลอฮ (ซ.บ) อยู่เหนือ บรรดาชั้นฟ้าของพระองค์ บน บัลลังกฺ์ของพระองค์ เพราะอัลกิตาบ(อัลกุรอ่น),อัสสุนนะฮ ,เหตุผลทางปัญญาและธรรมชาติ ตรงกับ ดังกล่าวนั้น และ สะลัฟแห่งอุมมะฮจากเศาะหะบะฮ และตาบิอีนได้ดำเนินผ่านมาบนดังกล่าวนั้น และแท้จริง อะฮลุสสุนนะฮวัลญะมาอะฮ ได้มีมติบนดังกล่าวนั้น และด้วยเหตุนี้ แสดงให้เห็นชัดเจนว่า สิ่งที่ท่านอัลหาฟิซ อิบนหะญัรได้กล่าวถึงมัน จากการปฏิเสธการสูงด้วยซาตและการอ้างว่าเป็นไปไม่ได้ของเขานั้น คือทัศนะที่โมฆะ(บาฏิล) และแสดงให้เห็นชัดเจนว่าเขา(อัลหาฟิซอิบนุหะญัร) เห็นด้วยกับมันและกล่าว(มีทัศนะ)ด้วยมัน ,ขออัลลอฮได้โปรดอภัยต่อเขาด้วยเถิด - ดู ฟัตหุลบารีย์ เล่ม 7 หน้า 247

................
จะเห็นได้ว่า การอ้างว่า การอยู่สูงของอัลลอฮ ด้วยซาต นั้นเป็นสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ คือทัศนะที่โมฆะ (ไม่ถูกต้อง) ทั้งนี้เพราะขัดแย้งกับหลักฐานอัลกุรอ่าน อัสสุนนะฮ และแนวทางสะลัฟอะฮลุสสุนนะฮวัลญะมาอะฮ ที่ยืนยันว่า อัลลอฮอยู่เหนือบรรดาชั้นฟ้า บนบัลลังก์ของพระองค์

ผู้แปลขอเรียนพี่น้องผู้อ่านว่า
เราไม่ได้ตำหนิอัลหาฟิซอิบนุหะญัร เพราะความคิดเห็นของปราชญ์ย่อมมีผิดมีถูกได้เสมอ แต่ผู้ที่เอามายึดถือเป็นหลักความเชื่อตนเอง ในสิ่งที่ผิด ในสิ่งที่ขัดแย้งกับอัลกุรอ่าน อัสสุนนะฮและแนวทางสะลัฟนั้นย่อมถูกตำหนิอย่างแน่นอน

อะสันหมัดอะดั้ม
16/4/63